De afgelopen zeven jaar heeft Maud Pijnenburg zich ingezet voor eerlijke handel. Samen met de begin vorig jaar overleden Irène van der Maesen vormde zij het gezicht van de werkgroep Fair trade die ervoor zorgde dat Schijndel de eerste fairtradegemeente van Noord-Brabant werd. Nu vindt zij de tijd gekomen om een stapje terug te doen. Al zal er heus nog wel eens een beroep op haar kunnen worden gedaan.
Ook het Schijndels Weekblad heeft vaak van doen gehad met het duo Irène en Maud. Zij klopten steevast aan bij de redactie als zij weer een nieuwe activiteit hadden bedacht of een fairtradebordje gingen uitreiken aan een winkel of bedrijf. Zij hadden een boodschap uit te dragen. Daarbij opereerden zij altijd charmant én vasthoudend. Als zij eenmaal het woord hadden, kwam je er moeilijk tussen. Het tekende hun bevlogenheid.
Irène komt de meeste eer toe, zeg je
“Zeker. Zij was de initiatiefnemer. Als vrijwilliger bij de wereldwinkel kwam zij met fair trade in aanraking. Met Marianne van der Laar was zij al bezig een werkgroep op te zetten. We kenden elkaar al van het vrouwenwerk begin jaren zeventig. We gingen destijds met een vrouwenpartij de politiek in. De gemeenteraad was toen nog helemaal een aangelegenheid van mannen. Dat politieke avontuur heeft trouwens niet lang geduurd. Voor fair trade belde ze me weer op. Samen traden wij naar buiten. Marianne bleef liever wat meer op de achtergrond, maar verzette daar heel veel werk. Gaandeweg is onze werkgroep uitgegroeid tot negen personen.”
Schijndel moest een fairtradegemeente worden. Hoe gingen jullie te werk?
“We hebben eerst ons licht opgestoken bij fairtradegemeenten buiten Brabant. We hebben ook rondgekeken in Den Bosch en Sint-Michielsgestel die allebei al een heel eind op weg waren. We vonden wel dat het daar allemaal lang duurde. In Schijndel moest het sneller kunnen. Dat is gelukt. In een jaar tijd was Schijndel de eerste fairtradegemeente van Brabant. Sint-Michielsgestel is het inmiddels ook, mede met hulp van Irène, Den Bosch is nog altijd bezig.”
Waarom ging het in Schijndel wel snel?
“Je moet je overal laten zien. We hadden vrijwel dagelijks contact met elkaar. Stond er bijvoorbeeld in de krant dat het Elde College die dag een high tea hield, dan belde Irène mij ‘s morgens op en ‘s avonds waren we present. Je moet ook niet te snel loslaten. Toen we voor het eerst bij de gemeente aanklopten werd ons meteen verteld dat we geen subsidie kregen. Dat hoeft ook niet, zeiden we, als jullie fairtradekoffie en -thee gaan schenken zijn we tevreden. Een jaar later kreeg de gemeente het predicaat fair trade en kregen we wel subsidie.”
De werkgroep ontplooide tal van initiatieven. Zo werd er een modeshow met fairtradekleding gehouden. Op de Avondwandelvierdaagse deelt de werkgroep bananen en sapjes uit en er zijn de populaire moederdagontbijten. Rond de film The True Cost (over misstanden in de kledingindustrie) werd met het Elde College een project en met Filmclub Schijndel een discussieavond opgezet. En de werkgroep zette Schijndel als fairtradegemeente op de kaart: burgemeester Eugster werd landelijk ambassadeur en in 2014 reisde Maud Pijnenburg op uitnodiging zelfs naar Japan om op een fairtradecongres te vertellen over de aanpak in Schijndel.
Het bevorderen van eerlijke handel, is waar het altijd weer om draait. Ook tijdens dit gesprek illustreert Maud Pijnenburg aan de hand van verschillende voorbeelden hoe achter veel aantrekkelijk geprijsde producten een wereld van uitbuiting en ellende schuilgaat. De crux van haar betoog: als consument kunnen wij daar iets aan doen door ons geweten te laten spreken.
Waarom stop je nu?
“In Schijndel hebben we met zijn allen veel bereikt, en dan bedoel ik dus ook samen met de burgemeester en de wethouders, met winkeliers en ondernemers, scholen en verenigingen. Schijndel is nu opgegaan in Meierijstad. In Sint-Oedenrode is al een tijd een werkgroep bezig die veel contacten heeft in de gemeenschap. In Veghel is het allemaal pas net opgestart. Maar ze zijn enthousiast. Het moet lukken om van Meierijstad in twee jaar een fairtradegemeente te maken. Je moet dit werk voor de volle honderd procent doen. Dat heb ik zeven jaar gedaan. Ik vond dit een mooi moment om een stapje terug te doen.
Maar de werkgroep weet dat ik indien nodig altijd bereid ben om bij te springen. Ik ben actief bij NL Doet, in maart organiseren we een groot ontbijt met vluchtelingen. Ik ben nog betrokken bij Smullen met Eerlijke Kost, het kookprogramma op de LOS-tv. En ook activiteiten als de Avondwandelvierdaagse, het Moederdagontbijt en de geplande samenwerking met Docs in the City zijn hartstikke leuk om te doen.”
Hoe kijk je terug op die zeven jaar?
“Ik heb het gevoel alsof ik voor de tweede keer met pensioen ga. Laatst dacht ik bij mezelf: wat houd ik hier aan over? Nou, ik heb een hoop mensen leren kennen die veel voor me betekenen. Dit werk is een grote verrijking van mijn leven geweest.”
Foto's:
