VOORMALIG MAASDONK – Onder de grote rivieren beheerst de Vastelaovend de komende dagen de kroegen, feesttenten en het straatbeeld. Ook in het Kafland, Rottenrijk en het Waoterrijk staan ze aan de vooravond van het traditionele volksfeest. Naar aanleiding hiervan namen we een kijkje in het werkelijk schitterende, 156 pagina’s tellende, boek: Vijftig Jaar Carnaval In Geffen. Geschreven en in 2006 uitgegeven door Geffenaar Ruud Verhagen. “Alles heb ik niet kunnen achterhalen, dat was echt onmogelijk. Vandaar dat ik het liever een naslagwerk noem”, aldus een bescheiden Ruud Verhagen
Ruud is Geffenaar, in hart en nieren. Niet vreemd dat de inhoud van het boek is opgeschreven vanuit de Geffense/Rottenrijkse carnavals historie. Maar met het grootste gemak kun je, bij bijna elke gebeurtenis die staat beschreven, de naam van Nuland, Vinkel of welke woonplaats dan ook in ons schone Brabant, boven het verhaal plaatsen. De persoonsnamen in kwestie en de jaartallen zullen hier en daar moeten worden aangepast, maar voor het overige zal het aardig overeenkomen. “In vroegere tijden trok men verkleed door het dorp of stad. Vaak was de kleding wit, de kleur van het licht, wat weer symbool stond voor het nieuwe leven. De gebruiken op deze avond gaan terug tot ver voor het begin van de jaartelling, lang voordat het christendom in de regio gepredikt werd”, schrijft Ruud in zijn boek.
Rommelpotten
Pas na de tweede wereldoorlog komt het moderne carnaval opzetten. Het bekende tafereel van de rondtrekkende Rommelpotters met het overbekende lied: ‘Jan tis vastenaovend..’, werd verdrongen om plaats te maken voor het modernere carnaval: “Er werd een Prins als heerser verkozen, men ging zich feestelijk uitdossen en er kwam een gezamenlijk feest. Toen ook al was er een heuse carnavalskrant met hier en daar een boerenbruiloft en natuurlijk, de optocht op zondag”, lezen we in het boek. Wanneer je de voornamelijk zwart-witte foto’s van de eerste optochten uit de beginjaren zestig bekijkt zie dat de optochten voornamelijk bestaan uit loopgroepen met hier en daar een opgetuigde boerenkar, getrokken door een trekpaard. Maar het begin was gemaakt, en als snel kwam er meer structuur in het geheel. In Geffen, toentertijd nog het Rottenland geheten, viel in 1964 de allereerst carnavalskrant in de bus. Bij De Gover was er het Mullekepapbal en het Boerremoesbal met muziek van eigen bodem.
Boerenbrulloft
De boerenmarkt Effe noar Geffe was in feite de inspirator van de lange reeks van boerebrulloften in het Rottenrijk. Ruim dertig (36) bruidsparen werden in de loop der jaren feestelijk in den onecht verbonden. Als allereerste boerenbruidspaar werden Jan en Maria van Lith voorgedragen. Een dag voordat ze op de ertkar in den onecht werden verbonden werd uitbundig, tot in de vroege uurtjes, hun vrijgezellenfeest gevierd. De dag erna was het bonte gezelschap weer in alle vroegte aanwezig om het bruidspaar te begeleiden naar het kerkplein om ze daar, onder barre winterse omstandigheden (de gevoelstemperatuur was -20 graden), in den onecht te verbinden waarna ter ere van het paar een groots brulloftsfeest voor de gehele gemeenschap volgde.
Carnaval
Het boek van Ruud gaat stap voor stap door de jaren heen. Alles komt aan de orde. Ook het jeugdcarnaval wordt besproken. Om dit jeugdfeest te organiseren ging in 1969, bijna 50 jaar geleden, de allereerste uitnodiging de deur uit. Het verschijnen van de eerste carnavalskranten komen royaal aan de orde. Een gestencild boekwerkje. De directie daarvan noemde zich de hil troep en de redactieleden waren: “den inne helle en den andere helle”. Nu, 50 jaar na dato, vallen er in elke kern carnavalsboeken (lees magazines) op de mat die een terechte en mooie waardering verdienen.
Drie kernen
Het carnaval in de drie kernen staat anno 2016 als een huis. In het Rottenrijk vieren de volwassenen het centraal, in de inmiddels beroemde feesttent. De jeugd bouwen hun feestje in de Koppellinck en bij het Boetje. Het Kafland verdeeld de feestelijkheden over drie locaties: Den Dorsvlegel, De Den en Den Driehoek en in Nuland is de Meent, Zaal Kerkzicht en voor de jeugd De Hazenkamp tijdens deze dagen the place to be.
Hoe dan ook, en waar dan ook. Ieder heeft een programma om van te watertanden. Een feest voorafgaand aan de vastentijd. Vandaar de subtiele wijziging in de term: Vastenavond. De avond voordat de vasten officieel in aanvang nam.
Woensdag, het begin van de vastentijd en tevens de dag van het askruisje… “En.. van het haringhappen”, laat een fervent carnavalsvierder tot slot nog even fijntjes laten weten.
bron: “50 jaar carnaval in Geffen” van Ruud Verhagen.
Foto's:
